Stevan Kaćanski
Rođen je u Srbobranu 19. decembra 1828. godine. Porodica je dobila
prezime po bačkom selu Kaću, odakle se doselila u Srbobran krajem
XVІІІ ili početkom XІX veka. Poreklom su bili Hercegovci i prezivali
se Vladisavljević, zbog čega je Kaćanski pred svoje prezime stavljao
ime Vladislav.
Gimnaziju je počeo u Sremskim Karlovcima, a nastavio je u Segedinu.
Bio je sekretar Segedinskog književnog đačkog kluba. Prva njegova
štampana pesma, Usklik mladih Srba, štampana je 1846. u Podunavci.
Posle gimnazije Kaćanski se upisao na filozofski fakultet u Pešti,
ali ga je brzo napustio i prešao na prava u Jegru. Vrlo aktivno je
učestvovao u revoluciji 1848. godine, ne samo kao publicist i pesnik
već i kao borac. Borio se protiv Mađara kod Temerina i Srbobrana, a
zatim pri odbrani Sremskih Karlovaca. U logoru je napisao Noćnicu,
koja se još na bojištu čitala i prepisivala.
Veliki uspeh doživela je pesma Oj oblaci iz 1860. godine, koju je
kasnije komponovao Mita Topalović. Još veće oduševljenje u Vojvodini
izazvala je pesma Haj!, objavljena u Danici 1861. U Javoru za 1875.
izašla je najslavnija njegova pesma, Narodni Zbor, koja je, uz
muziku Josifa Marinkovića, postala srpska Marseljeza.
1879. objavljena je zbirka Skupljene pesme.
Mada Kaćanski nije bio veliki pesnik, u svoje vreme je bio poznat i
slavljen pre svega zahvaljujući političkim prilikama i opštim
idejama koje je predstavljao. Jedno vreme bio je na većem glasu od
Laze Kostića, a njegov Grahov Laz u svoje doba bio je slavniji od
Gorskog vijenca.
Umro je u Beogradu 4. maja 1890. godine.
|